Een schets van het IJsselmeergebied in het streefbeeld, gezien vanuit de lucht. Binnendijkse natuur gaat over in rietmoeras en ondiep water met waterplanten. In een compartiment langs de oever is een natuurlijk waterpeil ingesteld. Vissen kunnen heen en weer zwemmen tussen binnen- en buitendijks. Er liggen dorpen langs de oevers en er varen zeilboten op het water.

Ecologisch streefbeeld IJsselmeergebied

Met de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) versterken we de ecologische waterkwaliteit en de natuur van de grote wateren in Nederland. Dit is goed voor de leefbaarheid en vergroot bovendien de economische waarde.

Het streefbeeld geeft een optimaal toekomstbeeld voor de ecologische waarden van het IJsselmeergebied, binnen de randvoorwaarden van waterveiligheid, zoetwatervoorziening en bereikbaarheid. Door dit streefbeeld naast toekomstbeelden voor andere functies te zetten is integrale politiek-bestuurlijke besluitvorming mogelijk. Het ecologische streefbeeld voor 2050 is daarmee een van de bouwstenen voor toekomstbestendige grote wateren.

Streefbeeld voor goede waterkwaliteit en veerkrachtige natuur

In 2050 is het IJsselmeergebied een zoetwatermerengebied op de overgang van rivieren naar zee, met een rijke hoeveelheid voedsel voor het ecosysteem. Het gebied is en blijft onmisbaar voor honderdduizenden vogels, vissen en vleermuizen die hier komen rusten, eten, ruien, broeden of paaien. Ze vinden hier gevarieerde leefgebieden, vooral langs de geleidelijk aflopende randen van de meren: natte graslanden, rietmoeras, ondiep water met waterplanten en diep water.

Een kaart van het IJsselmeergebied die schematisch het streefbeeld weergeeft. Er is meer ruimte voor geleidelijke land-water-overgangen langs de oevers, verbindingen met de omgeving en voor zoet-zoutovergangen bij de Afsluitdijk.

Door goede verbindingen - tussen de meren, met de Waddenzee en met kleinere waterlopen - is de waterkwaliteit goed en kunnen vissen migreren van zoet naar zout en omgekeerd.

Strategieën

Het ecologisch streefbeeld voor het IJsselmeergebied vraagt inzet op drie strategieën die elkaar aanvullen en versterken:

Dynamiek: natuurlijker peilbeheer met periodiek droogvallende oevers en voldoende toestroom van voedingsstoffen

Leefgebieden: groter areaal oeverzones, met nat grasland en bos, rietmoeras, ondergedoken waterplanten en een rijk onderwaterlandschap

Verbindingen: tussen zoet en zout water, naar paaigebieden en met binnendijkse natuur

Systeemmaatregelen

De volgende systeemmaatregelen dragen bij aan goede waterkwaliteit en veerkrachtige natuur, zoals bedoeld in het streefbeeld voor het IJsselmeergebied:

Natuurlijk peilbeheer (eerst op kleine schaal): binnendijks en in kleine compartimenten buitendijks, voor gevarieerd leefgebied van goede kwaliteit

Gevarieerde oeverzones creëren: met onder andere overstromingsgraslanden en -bossen, rietzones en ondiep water met waterplanten

Geleidelijke zoet-zoutovergangen maken: met brakwaterzones, zoals de vismigratierivier bij de Afsluitdijk

De meren met het achterland verbinden: met binnendijkse moerassen en kleine wateren, voor trekroutes en voedingsstoffen

Vismigratiebarrières opheffen: voorzieningen bij sluizen en gemalen voor ongehinderde vismigratie

Toekomstbestendig

Met deze inzet krijgt het IJsselmeergebied een goede ecologische waterkwaliteit en veerkrachtige natuur. De systeemmaatregelen bieden ook kansen voor combinaties met klimaatadaptatie. Zo wordt het IJsselmeergebied toekomstbestendig.

Landelijk streefbeeld

De grote wateren vormen samen één delta. Ze geven water, voedingsstoffen, zout, zand, slib en organismen aan elkaar door. De ecosystemen gaan geleidelijk in elkaar over.

Bekijk het landelijk streefbeeld

Bekijk ook de streefbeelden voor de andere grote wateren

Waddenzee

Een hoogproductief brakwater getijdengebied, met gevarieerd leefgebied en genoeg rust, stilte en duisternis.

Meer lezen over het streefbeeld voor de Waddenzee

Rijn-, Maas- en Scheldemonding

Een estuarien mondingsgebied van rivieren met waar mogelijk (open) verbindingen tussen de rivieren en de zee.

Meer lezen over het streefbeeld voor de Rijn-, Maas- en Scheldemonding

Rivierengebied

Een rijk rivierenlandschap van vrijafstromende en gestuwde rivieren, met natuurlijke variatie in waterstanden en stroomsnelheden als motor.

Meer lezen over het streefbeeld voor het Rivierengebied