Preverkenning Gelderse Poort: PAGW-ambitie haalbaar
Het kan: de Gelderse Poort en het hele rivierengebied zo robuust en veerkrachtig maken dat de gevolgen van klimaatverandering en economisch gebruik zijn op te vangen. Dat stelt het eindrapport preverkenning PAGW Gelderse Poort. Er is ook een publiekssamenvatting van, met heldere uitleg hoe ecologische waterkwaliteit en riviernatuur aan de veerkracht bijdragen.
Een toekomstbestendig riviersysteem, met riviernatuur die tegen een stootje kan, dat wil de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) in 2050 bereikt hebben. Tijdens een preverkenning is in de Gelderse Poort, een van de hotspots van PAGW/Rivieren, onderzocht of deze ambitie te realiseren valt. Die blijkt haalbaar te zijn, mits er aan een aantal voorwaarden is voldaan, zoals het zomerbed verhogen en de uiterwaarden opnieuw inrichten. Zulke maatregelen zijn nodig om nieuwe natuur te creëren met meer leefgebieden voor soorten, om de dynamiek van het water te herstellen en de waterkwaliteit te verbeteren.
Budget als vliegwiel
Omgevingsmanager Fokke Fennema van PAGW-project Gelderse Poort noemt het rapport een degelijke studie: ‘Er is goed gefocust op wat er allemaal nodig is om een natuurlijker riviersysteem te creëren. Zo’n systeem komt ook weer ten goede van de ecologische waterkwaliteit.’ Want met een dalende rivierbodem en verdrogende uiterwaarden is de veerkracht van de riviernatuur nu nog ver te zoeken.
Op basis van de preverkenning is in de 3e tranche van de PAGW €20 miljoen toegekend aan de Gelderse Poort. ‘Je moet dat bedrag als een vliegwiel zien om meer budget te creëren, met potjes en doelen van andere partijen. Je kijkt dan vooral naar gebieden waar de meeste winst te behalen is’, zegt Fokke. ‘Kan dat door zelf een project te starten? Of bereik je meer door mee te doen met een ander project? Door krachten te bundelen kunnen we doelen van beide partijen realiseren.’ Ook de provincie Gelderland is bij de preverkenning betrokken.
Rivierbodem verhogen
Door bij alle opgaven en plannen uit te gaan van het gebied ontstaan er nieuwe vormen van samenwerking, waarbij hoogwaterbescherming kan samengaan met systeemherstel en natuurontwikkeling. Zo is de Gelderse Poort niet alleen een PAGW-project, het is ook een pilot van het Integrale Riviermanagement (IRM). ‘We willen meer ooibossen creëren. Ook willen we de erosie van de rivierbodem tegengaan. Als we die bodem op de juiste manier verhogen, stijgt de lage waterstand en wordt de vaargeul niet ondieper’, aldus Fokke. ‘De eerste maatregelen in de Gelderse Poort verkennen we daarom samen met IRM.'
