Potentiële bijdrage PAGW aan wettelijke opgaven in de IJssel-Vechtdelta

Binnen PAGW verbeteren we de ecologische waterkwaliteit en versterken we de natuur in de grote wateren. Eén van de gebieden waar PAGW een grote bijdrage hoopt te leveren is de IJssel-Vechtdelta. In de notitie onderaan dit nieuwsbericht beschrijven we hoe PAGW kan bijdragen aan de doelen voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) en Vogel- en Habitatrichtlijn (Natura2000) in dit gebied. We zoomen in.

Groene graslanden met een laagwaterstroom in Wijhe
Beeld: ©PAGW
Uiterwaarden IJssel bij Wijhe onder laagwateromstandigheden in september 2018

PAGW biedt meerwaarde voor KRW en Natura2000

In de IJssel-Vechtdelta stromen de rivieren IJssel, Overijsselse Vecht en het Zwarte Water uit in het IJsselmeergebied met de randmeren Vossemeer, Ketelmeer en Zwarte Meer. Het gebied bestrijkt een gevarieerd rivieren-, veenweide- en polderlandschap. Samen met ecologen van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Rijkswaterstaat (RWS) en Staatsbosbeheer (SBB) onderzochten we hoe PAGW-maatregelen kunnen bijdragen aan het behalen van wettelijke Natura2000 en Kaderrichtlijn water (KRW) doelen.

Europese richtlijnen voor ecologisch functioneren

Om ervoor te zorgen dat de grote wateren in Nederland beter ecologisch functioneren, heeft de overheid wettelijke doelen (Europese richtlijnen) vastgesteld. In het stroomgebiedsbeheerplan staan maatregelen beschreven om te voldoen aan de Kaderrichtlijn Water doelen. Ook de uitvoering van maatregelen uit de Natura2000-beheerplannen moet ervoor zorgen dat de wettelijke doelen gehaald worden. Deze plannen kunnen niet altijd goed voorzien in gebiedsoverstijgende systeemmaatregelen om natuurdoelen te halen. Maar dat is juist de kracht van PAGW: PAGW voorziet hier wel in. Het programma is gericht op de lange termijn en op maatregelen op systeemniveau.

“Zonder PAGW zien we onder andere dat wettelijke Natura2000 doelen niet altijd gerealiseerd kunnen worden. Er zijn bijvoorbeeld systeemmaatregelen nodig die de grenzen van natuurgebieden te overstijgen. Juist hier kan de PAGW een cruciaal verschil maken”, zegt ecoloog Maartje Liefting van PAGW.

Preverkenning IJssel-Vechtdelta

In de zomer van 2023 is de preverkenning van de IJssel-Vechtdelta opgeleverd. De preverkenning constateert dat de natuurgebieden in de IJssel-Vechtdelta kampen met knelpunten die ontstaan door verminderde rivierdynamiek, verdroging en versnippering van leefgebieden. Het verbeteren van de rivierdynamiek, waarbij ook extra ruimte wordt gecreëerd voor laag-dynamische natte natuur, biedt kansen voor moerassige graslanden en zachthoutooibos in de IJssel-Vechtdelta. Dit is een goed voorbeeld van een proces dat de grens van een Natura2000-gebied overstijgt en waar PAGW verschil kan maken.

Perspectief IJssel-Vechtdelta

Met het perspectief IJssel-Vechtdelta brengen we kansrijke oplossingsrichtingen in beeld die bijdragen aan een toekomstbestendige, goed functionerende, veerkrachtige delta richting 2100, waarin de diverse functies goed tot hun recht komen. Het perspectief zal daarnaast aangeven hoe we mogelijke oplossingsrichtingen verder kunnen brengen in het (bestaande) netwerk en een bijdrage leveren aan een sterk en geactiveerd netwerk (community of practice) ter ondersteuning hiervan. Besluitvorming over het vervolgproces is voorzien in 2026.