Kennisdag PAGW: onderzoek, ontmoetingen en vis
Elke zomer stikt het van de jonge vis in het IJsselmeer. Veel vissen gaan echter dood voor ze volgroeid zijn en jonkies hebben gekregen. Het is goed mogelijk dat ze in het najaar niet genoeg voedsel vinden. Daarop wijst het onderzoek dat Matthijs Koole (adviesbureau ATKB) presenteerde bij de kennisdag PAGW.
Met het onderzoek naar de knelpunten die jonge vis beletten volwassen te worden, ging de bijeenkomst op 6 juni van start. De ecologen en andere professionals van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) komen jaarlijks bijeen om kennis uit te wisselen. Dat betreft vakkennis die helpt het doel van de PAGW – robuuste en veerkrachtige grote wateren creëren – te bereiken. Kennis, kortom, die de PAGW-projecten ten goede komt.
Afgestorven plantendelen
Voedseltekort kan best een oorzaak zijn voor de vissterfte in het IJsselmeer, denkt ecoloog Anna de Kluijver. ‘We hebben de wateren zo afgesloten dat er te weinig voedsel van land naar water gaat. Dat komt door de waterkeringen die ons tegen hoogwater beschermen, terwijl landwaterovergangen met natuurlijke dynamiek ontbreken.’ Afgestorven plantendelen kunnen in het najaar juist een belangrijke voedselbron zijn voor zoöplankton, waar het voedselweb mee begint. Dergelijk organisch materiaal kan er volgens Ralf Verdonschot (WUR) voor zorgen dat de grote wateren ecologisch beter gaan functioneren. Systeemmaatregelen gaan dus ook over voedselbeschikbaarheid.
Belletje
Zo’n kennisdag is niet alleen waardevol vanwege de wetenschappelijke inzichten, het is ook dé plek om elkaar weer te zien, vindt Sonja van der Graaf, senior procesmanager RVO. Als dagvoorzitter zorgde zij dat alles bijtijds aan bod kwam: presentaties, workshops, pitches en vooral: vragen stellen. ‘Deelnemers kunnen proeven van de kennis die al is verzameld en waaraan nog wordt gewerkt in onderzoekstrajecten. Het programma was een goede mix van inhoud en pauzes, met een lekker tempo. Wie meer over iets wilde weten, moest er zelf achteraan.’ Dat gebeurde dan ook volop. Wat haar is bijgebleven, is het constante geroezemoes in de pauzes. Mensen zochten voortdurend de ontmoeting en de uitwisseling. ‘Eigenlijk waren de pauzes iets te kort. Ik moest telkens met mijn belletje rondgaan om mensen weer bij de les te halen.’
Kennis ontsluiten
Anna de Kluijver van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hielp de dag organiseren. Dat deed ze samen met mede-ecologen Marieke de Lange (Rijkswaterstaat), Sander Terlouw (Staatsbosbeheer) en Wouter van Heusden (RVO), met wie ze het kennis- en onderzoeksteam PAGW vormt. Haar oogst van de dag? ‘We willen de kennis en onderzoeken van de PAGW beter ontsluiten. We kunnen onszelf beter profileren en ook de kennis beter laten benutten, zodat hij goed zichtbaar en vindbaar is en wordt toegepast in de projecten.’ Volgens haar gingen er stemmen op voor een interne ecologische adviesgroep. ‘Er is een schat aan ecologische kennis bij mensen binnen de PAGW. Anderen willen weten waar ze bepaalde kennis kunnen vinden.’ Team Streefbeelden is inmiddels bezig met een begrippenlijst. ‘We worstelen met de termen ‘robuust’ en ‘veerkrachtig’ voor de grote wateren, wat we daaronder verstaan en hoe we die vertalen in meetbare doelen. Dan zie ik al die kennis die daarvoor verzameld wordt als stukjes van de puzzel PAGW.’