Natuurwinstdenken: natuur bepaalt wat kan
LIFE IP Deltanatuur zit erop. Na 6 jaar mag de afronding van het Europese programma een feestje heten. Want de oogst – het natuurwinstdenken – wordt voortgezet door onder meer de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW), die inzet op sterke ecosystemen met kansen voor biodiversiteit.
Bij de eindconferentie op 7 september maakte minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof de balans op van LIFE IP Deltanatuur. Ze gaf toe dat de Nederlandse natuur in zwaar weer verkeert. Maar daardoor laat de noodzaak zich, ook bij haar, nog harder voelen om in actie te komen. LIFE IP Deltanatuur wijst daartoe de weg met het natuurwinstdenken, dat de blik verruimt van bedreigde soorten naar het grote geheel van het ecosysteem.
Binnen een robuust ecosysteem verbeteren de natuurlijke processen. Er ontstaan gevarieerde leefgebieden die dieren en planten in de deltanatuur betere kansen bieden om te overleven. De Natura 2000-doelen komen zo duurzaam binnen bereik.
In gesprek met elkaar
In de fase voor natuurherstel is het nuttig om het hele gebied te bekijken: wat moet er allemaal gebeuren en hoe kan dat in samenhang? Zoals duurzame energieopwekking, woningbouw, klimaatbestendige inrichting en beperking van stikstofuitstoot. Daarbij dient natuur – het fundament van bodem, water en ecosysteem – als basis van alle andere opgaven in het gebied. Natuur bepaalt wat kan. En wat niet.
Herstel van ecosystemen vereist dan ook een hechte samenwerking van de betrokken partijen: overheden, natuurorganisaties, bedrijven, bewoners. Zeker als er naast natuurherstel ingrepen plaatsvinden op het gebied van bijvoorbeeld waterveiligheid, recreatie en logistiek. Daarvoor is het nodig om met partijen in gesprek te gaan en rekening te houden met elkaars belangen. Met gedragscodes, toezicht en afspraken die de brede samenwerking in goede banen moeten leiden. Het beheer van zulke omvangrijke projecten vergt een voortdurende afstemming in beleid, bestuur en uitvoering.
We nemen het natuurwinstdenken mee bij de beoordeling van de projectvoorstellen 3e tranche
6 jaar LIFE IP Deltanatuur vindt zijn weerslag in het inspiratieboek Samen sturen op natuur en in het Natuurwinstplan Grote Wateren 2021 – de nodige handvatten voor wie natuurherstel serieus neemt. Minister Van der Wal overhandigde de publicaties aan vertegenwoordigers van de 2 organisaties die de erfenis van LIFE IP Deltanatuur voortzetten: PAGW en LIFE IP All4Biodiversity. Waar PAGW zich bezighoudt met de grote wateren, zet LIFE IP All4Biodiversity zich in om de kwaliteit van natuurgebieden in ons land te verhogen. ‘We nemen het natuurwinstdenken mee bij de beoordeling van de projectvoorstellen van de 3e tranche. Die zijn voor 1 september ingediend’, zei Mattie Busch, Hoofd Waterkwaliteit en – Kwantiteit bij het ministerie van IenW. Namens PAGW nam hij van de minister het Natuurwinstplan aan.
Het nieuwe polderen
‘We moeten de natuur herstellen en ons voorbereiden op de effecten van klimaatverandering. Maar dan moeten we wel beter samenwerken,’ stelt de korte film Het nieuwe polderen. Eeuwen geleden werd er al druk samengewerkt om het water buiten de nieuwe polders te houden. Als we nu eens hard gingen samenwerken ‘voor een nieuw evenwicht tussen natuur en al die andere belangen die in ons drukke land om voorrang strijden. Dat is nodig. En we hebben haast,’ waarschuwt de film.
(…) onze disciplines en werkgebieden mogen afgebakend zijn
maar een vogel, vlieg of vleermuis zweeft met gemak over die verzonnen grenzen heen
dus laten we verbinden, met altijd de natuur op één
want als er iemand leiden moet
dan is zij het, zij alleen
aldus Dichtwater (Reinier van der Veer) in het gedicht dat hij voor LIFE IP Deltanatuur schreef.